De betutteling van de belegger

De afgelopen 15 jaar zijn er enorme sprongen gemaakt met het transparanter maken van de beleggingsmarkt. Dat moest ook wel, immers “vroeger was alles slechter”. Onduidelijke structuren, buitensporige provisies, dure huisproducten en frontrunning waren aan de orde van de dag. Wat dat betreft is er goed aan de boom geschut en is de markt behoorlijk opgeschoond. De vermogensbeheerders en beleggingsadviseurs hebben een keurmerk gekregen, de informatieverstrekking inzake beleggingsproducten is tegenwoordig heel compleet en wordt ook zelfs leesbaar. Bovendien is inmiddels de kogel door de kerk inzake het verbieden van bestandsvergoedingen.

AFM
Gisteren kwam de volgende stap. Beleggingen met een te grote hefboom worden zo goed als verboden. Waar ligt die grens? De belegger die zich inlaat met hefboomproducten verliest dan wellicht bovengemiddeld geld, maar die belegger kan anno 2013 onmogelijk stellen dat hij dat zich niet gerealiseerd heeft. Hefboomproducten vroegtijdig sluiten om risico’s te beperken? Neen, juist dan kunnen deze producten interessant worden voor de actieve belegger. En het kan ook zijn dat deze producten juist tegenover een andere positie geplaatst worden als bescherming. Het verlies van het hefboomproduct is dan ingecalculeerd.

Ja natuurlijk moet er voorkomen worden dat beleggers die zich nog niet goed ingelezen hebben deze markt betreden zonder assistentie. Maar door de betutteling van de belegger zijn ook juist die assistenten, lees de adviseurs, het slachtoffer geworden. Veel banken hebben noodgedwongen de adviesafdelingen gesloten of er een dusdanig prijskaartje aan gehangen dat de belegger maar weer zelf is gaan pionieren. Los van die paar hefboomproducten worden dan de echte risico’s gelopen in het overgrote deel van de beleggingsportefeuilles en in alle andere soorten beleggingsinstrumenten. Want welke particuliere belegger heeft de tijd om zich echt te verdiepen in de specifieke risico’s, maar ook kansen van aandelen, obligaties, opties en complexe beleggingsproducten?

Verbod?
Dus verbieden van beleggingsproducten? Dan kan je de hele markt wel afschaffen. Geen particuliere belegger immers die de boekhouding van Facebook bestudeerd heeft bij inschrijving op de emissie en geen belegger die goed op de hoogte was van de risico’s van de Ledencertificaten. In plaats van producten af te schaffen of deels te verbieden zouden deze wellicht alleen verhandeld moeten kunnen worden via bekwame adviseurs. Of de belegger moet kunnen aantonen dat de materie volkomen duidelijk is. Laat het dan vervolgens aan de belegger over.

De markt is zeker blij met de waarschuwingen vanuit de AFM voor spelers zonder vergunning en ook blij met de inspanning om de markt transparanter te maken. Maar mag een belegger alsjeblieft zelf beslissen welk risico er genomen wordt? Worden opties ook verboden of staat er binnenkort ook een mannetje van de AFM als portier bij het casino? Waarschijnlijk mag je dan niet meer je geld op enkele nummers zetten, spelen op rood of zwart gaat wellicht ook al te ver!